Poemas de Inin Rono
Ea riki Shipibo- Konibo
Eara pikota iki
Rabe ani jema ikanoax
Ponte itan winopakekaina
Shipibo- Konibo
Ea baketian
Ea jawe onamashoko, saben onan
Joa en xea iki keyonokaman
Ea naikia iki
Shipibo- Konibo
Jawen mai xetinshaman ea xoxoa iki
Ea kawankatiai
Jawen nemin metsa jakon mai ikain
Rakeyamai
Shipibo- Konibo
Bakeshoko noyai ointikoma
Ea rakokatiai jawen chopan
Ea pikota iki
Shipibo- Konibo mai meax
Ea nokoanana iki
Manxan, xawan
Maxo, jone ochiti, ochiti
Reen iki, jojo iki itan piananbokoni
Jain nokoti onantima
Ea rakekatitai keyokanaketian
Ea jonekatitai jatoki
1.
Wenitax, ea kawanribai
Jone ochitibo , ochiti sina manotabo xaran
Eara Koshi bakeke jato bebonmeax
Eara moa rakeyami jawen ren akaton
Eara moa ishti iki
Eara riki Shipibo- Konibo
Eara riki Shipibo- Konibo
Shipibo- Konibo riki ea
Nokon senenain pononkobora winotai
Shipibo- Konibo iti
Eara niai joniboxaran
Eara kai jema ani
Jain jain kati onantima, itan kayaoma
Bibibaini.
Jema anira oxa iki
Joni mawataxbi jiriabo kayaomabora
Jema aniain Kawan atankanai
Joniribanoxkanai
Jatibi jawen nete senenketian.
2
Nokon joi iketian
Ja iketian
Nokon joi iketian, nokon janan mia kemati iki
Nokon joibain, miara iti iki paketi nokon joibain tae ikainko
Joibo kayayabo bebakainai min ninkatibo xepotabo ikain
Xepotabo jawebi baxexai jikimai min beronkobo
Mia jan benexa.
Westiora onama ritas itan Jakoma
Nokon fui iketian
Eanra mia jatibi yoikeanke, jatibi mia kenai.
Nokon joi ikatianra en mia jatibi yoikeanke
Mia yoiti atipanyamaxra
Nokon jointi kikibires shakotai
westiora wishatibi, joitibi, nenke joi kexakan min potaitian
isin akai ani paro bechonma akai keska akin
shankabo, makanbo, makan besheshokobo jaa becheteni
nokon kaya itan nokon yora namiya
Jainxonbi en shinanai keyoti iamax noyati
Jaki niwe jikia ras abaini
Joebo noka abanai itan jatibi ea kateabo nisabicho jenebaini
Nokon joi iketianra enmia jatibi yoikeanke
Jatibi itan jatibi itan jatibi…
Soy Shipibo- Konibo
Froté en la cuna
de dos naciones
simétrico y asimétrico
Shipibo- Konibo.
En mi infancia
mi inocencia, sus sabias
flor bebí sin cesar
me encarné
Shipibo- Konibo
sin saber .
En su tierra fértil
germiné, recorría
su profundo paraíso
sin canguelo alguna
los querubines invisibles
Shipibos- Konibo
me cubrían con su manto.
Salí al exterior del jauja
Shipibo- Konibo
me encontré
con garzas, guacamayo
zorros, lobos y perros
rugiendo, ladrando y devorándose
sin rumbo
temía ser exterminado
me ocultaba ante ellos.
Levanté, caminé
entre perros feroces perdidos
me hice fuerte frente a ellos
ya no amedrento su rugidos
soy visible, soy Shipibo- Konibo.
Soy Shipibo- Konibo
Shipibo- Konibo soy
recorren por los rincones de mi venas
ser Shipibo- Konibo
voy caminando entre la gente
voy conquistando
la ciudad perdida,
sin rumbo, ni alma.
La ciudad está dormida
zombis con alma vacía
recorren ciudad
volverán ser humanos
cuando todo llegue su fin.
Si fuera mi idioma
Si fuera mi idioma, mi lengua te extasiaría
Con mis palabras, te rendirías frente voces de mis pies
A las palabras con ánima que penetra a tu instinto cerrado
Cerrado que no entra ningún susurro a tus ojos
Que te venda.
Una venda de ignorancia e antipatía
Si fuera mi idioma
Te diría todo, todo lo que tú quieres
Si fuera mi idioma te diría todo
Como no te puedo decir
Solo late mi corazón cada vez más urgido
A cada letra, cada palabra, cada oración que brota de tu fauces
que golpea como las olas del mar
a las rocas, piedras, piedrillas diminutas que afronta a ella.
A mi alma y cuerpo carnal
Y ese momento pienso a desaparecer o volar
arremetiendo todas las ventanas,
apagando las luces y dejando en cenizas todo lo que me rodea.
Si fuera mi idioma te lo diría todo
todo y todo y todo...